Rowy melioracyjne zlokalizowane między innymi na terenie obrębu ewidencyjnego Grądy Woniecko znajdują się na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych jest to obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Bagno Wizna PLB200005.
Dla przedmiotowego obszaru Natura 2000 Zarządzeniem Nr 26/2013 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 18 grudnia 2013 r. ustanowiono plan zadań ochronnych zmieniony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 5 grudnia 2018 r.
Obszar Natura 2000 Bagno Wizna PLB200005 to przede wszystkim łąki wilgotne i świeże, użytkowane rolniczo.
Należy mieć na uwadze, że negatywnymi efektami odmulania rowów melioracyjnych jest między innymi:
- przyspieszenie odpływu wody z obszaru,
- likwidacja/skrócenie czasu zalewu,
- osuszanie torfu, a w konsekwencji jego murszenie,
- zmiana struktury roślinności na niesprzyjającą gniazdowaniu ptaków siewkowatych,
- udostępnienie siedlisk drapieżnikom naziemnych.
Procesy murszenia torfów w perspektywie nawet już dekady mogą powodować obniżenie rzędnej powierzchni terenu, co powoduje powstawanie niewielkiego zagłębienia (niecki). Oznacza to, że tereny wokół torfowisk będą znajdowały się wyżej i cała woda spływać będzie w powstałe obniżenie. Użytkownicy działek będą uskarżać się na coraz to częstsze zalewy, na niepełnienie przez istniejący system rowów melioracyjnych funkcji odwadniających (odprowadzającej wodę). Pojawi się problem konieczności ponownego pogłębiania/udrażniania rowów. Ostatecznym skutkiem takich działań będzie zrównanie dna rowów z rzeką i całkowity brak możliwości regulacji poziomu wody. W związku z tym należy kompleksowo zaplanować działania na tym terenie.
W ramach projektu POIŚ „Inwentaryzacja cennych siedlisk przyrodniczych kraju, gatunków występujących w ich obrębie oraz stworzenie Banku Danych o Zasobach Przyrodniczych” realizowanego przez RDOŚ w Białymstoku, w latach 2019-2021 wykonywana jest ekspertyza mająca na celu uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiotach ochrony oraz uwarunkowaniach ich ochrony w obszarze Natura 2000 Bagno Wizna PLB200005.
W zakres prac wchodzi inwentaryzacja przyrodnicza obszaru Natura 2000 Bagno Wizna pod kątem występowania 5 gatunków ptaków (batalion, rybitwa białoczelna, rybitwa białowąsa, cyranka, kulik wielki), w celu pełnego poznania występowania tych gatunków w obszarze, a także w celu oceny ich stanu zachowania, określenia zagrożeń, celów działań ochronnych i zaproponowania działań ochronnych.
Równolegle rozpoczęto prace zmierzające do opracowania modelu gospodarowania wodą w obszarze, na istniejącym systemie rowów melioracyjnych. Ma on na celu zapewnienie odpowiednich warunków uwilgotnienia siedlisk dla przedmiotów ochrony (ptaków) i zabezpieczenie funkcjonowania rolnictwa na tym terenie (utrzymanie łąk kośnych).
Każde odmulanie, udrażnianie, pogłębianie rowów melioracyjnych zlokalizowanych na formach ochrony przyrody (obszarach Natura 2000, obszarach chronionego krajobrazu, parkach krajobrazowych, parkach narodowych) musi być poprzedzone zgłoszeniem w trybie art. 118 ustawy o ochronie przyrody do regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
Wzór formularza dostępny jest na stornie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Białymstoku pod adresem: http://bip.bialystok.rdos.gov.pl/jak-zalatwic-sprawe
Pliki do pobrania: